Thursday, 22 May 2014

Magmatske Stene

Magmatske stene se drugačije nazivaju i eruptivne stene. Nastale su očvršćavanjem magme u Zemljinoj unutrašnjosti odnosno očvršćavanjem lave na površini Zemlje. Dele se na dubinske i površinske. Prva Zemljina kora je bila sastavljena samo od magmatskih stena, a tek kasnije je, pod uticajem padavina, erozionih procesa i tektonskih pokreta došlo do stvaranja metamorfnih i sedimentnih stena.

Vrsta magmatske stene: Diorit

 Podela magmatskih stena

Prema mestu nastanka magmatske stene se dele na izlivne (efuzivne) i dubinske (intruzivne). Izlivne magmatske stene se još nazivaju i vulkaniti.

    Dubinske (intruzivne) magmatske stene su zrnaste strukture. Kod njih su svi mineralni sastojci iskristalisani i približno su iste veličine. Javljaju se u obliku batolita i lakolita. U ove stene spadaju:
      -  granit,
      -  sijenit,
      -  diorit,
      -  gabro i
      -  peridotit.

    Struktura izlivnih (efuzivnih) magmatskih stena je porfirska - sastoje se od sitno iskristalisane mase, u kojoj se nalaze pojedini krupniji kristali. Javljaju se u obliku vulkanskih kupa, lavičnih tokova i ploča. Dele se na:
      -  riolit,
      -  trahit,
      -  dacit,
      -  andezit i
      -  bazalt.

Oblici koji nastaju hlađenjem magme su:

   - Batolit - nastaje kada magma očvrsne u vidu brežuljka (Kopaonik)
   - Lakolit - nastaje kada magma očvrsne u vidu pečurke ili sočiva (Avala)
   - Žične stene (dajkovi) - nastaju kada magma očvrsne u vidu tanke niti koja podseća na žicu; dajkovi su na prelazu između vulkanskih i dubinskih magmatskih stena

Oblici koji nastaju hlađenjem lave su:

   - Vulkanske kupe - nastaje kada se lava nagomila u vidu brežuljka ili uzvišenja
   - Lavične ploče - nastaje kada se lava razlije na većoj površini i tako očvrsne
   - Lavični tokovi - okamenjeni potoci lave

Magmatske stene se takođe dele i po hemijskom sastavu na:

   - kisele - preko 66% SiO2,
   - intermedijarne - 53-66% SiO2,
   - bazične - 45-53% SiO2,
   - ultrabazične - manje od 45% SiO2.

No comments:

Post a Comment